Erfelijke haaruitval, ook wel alopecia androgenetica genoemd, is de meest voorkomende vorm van haarverlies bij zowel mannen als vrouwen. Deze vorm van haaruitval ontwikkelt zich geleidelijk en volgt vaak een herkenbaar patroon. Hoewel het een natuurlijk proces is dat samenhangt met genetische aanleg, kan het een groot effect hebben op je zelfbeeld.
In dit artikel leggen we uit wat alopecia androgenetica precies is, hoe het ontstaat, hoe je het herkent en wat je eraan kunt doen om je haar en hoofdhuid te ondersteunen.
Wat betekent alopecia androgenetica (erfelijke haaruitval)?
De term alopecia androgenetica verwijst naar haaruitval die erfelijk bepaald is en beïnvloed wordt door mannelijke hormonen, de zogenoemde androgenen. Iedereen heeft androgenen: zowel mannen als vrouwen. Bij mensen met een erfelijke aanleg zijn de haarzakjes gevoeliger voor het hormoon dihydrotestosteron (DHT). Hierdoor worden haren steeds dunner en korter, totdat ze uiteindelijk niet meer groeien.
Erfelijke haaruitval is geen ziekte en heeft niets te maken met je algemene gezondheid. Het is een genetisch bepaald proces dat bij veel mensen voorkomt.
Wil je meer weten? Lees gerust onze blogpost over haaruitval bij mannen of haaruitval bij vrouwen.
Hoe komt alopecia androgentica tot stand?
Alopecia androgenetica ontstaat door een samenspel van genetische aanleg en hormonale invloeden. Bij mensen met een erfelijke gevoeligheid reageren de haarzakjes sterker op het natuurlijke hormoon dihydrotestosteron (DHT). Dit hormoon is betrokken bij de normale haargroeicyclus, maar kan bij gevoelige haarzakjes de groeifase verkorten. Na verloop van tijd worden de haren daardoor dunner, lichter en groeien ze minder lang.
De gevoeligheid voor DHT is vastgelegd in het DNA. Mannen en vrouwen erven deze aanleg in gelijke mate, al verschilt de manier waarop het zichtbaar wordt. Bij mannen is het patroon meestal goed herkenbaar (voorhoofd of kruin), terwijl vrouwen vooral een algemene vermindering van haardichtheid ervaren.
Het is belangrijk om te weten dat dit een geleidelijk en natuurlijk proces is. Het betekent niet dat je iets verkeerd doet of dat je hoofdhuid ongezond is, het is een biologisch mechanisme dat hoort bij de erfelijke aanleg van de haarzakjes.
Hoe herken je erfelijke haaruitval bij jezelf?
Erfelijke haaruitval ontwikkelt zich langzaam. Dit herkent zich door een specifiek patroon die bij mannen en vrouwen verschilt. Bij beide geslachten zijn de eerste signalen dunner wordend haar. Hieronder leggen we verschillen bij mannen en vrouwen uit.
Bij mannen:
- De haarlijn trekt langzaam terug bij de slapen of het voorhoofd.
- Er ontstaat dunner wordend haar op de kruin.
- Na verloop van tijd kunnen deze zones samenkomen, wat zorgt voor het bekende patroon van “mannelijke kaalheid”.
Meer weten over hoe kaalheid bij mannen verloopt? Lees dan onze blog over de Norwood-schaal.
Bij vrouwen:
- Het haar bovenop het hoofd wordt geleidelijk dunner.
- De scheiding lijkt breder of de hoofdhuid wordt zichtbaarder.
- De haarlijn blijft meestal behouden.
Daarnaast kun je soms merken dat:
- Je meer haar verliest bij het kammen of wassen,
- Of dat het haar minder makkelijk in model blijft.
Wil je meer weten over kaalheid bij vrouwen? Lees dan onze blogpost over de Ludwig-schaal.
Erfelijke haaruitval gaat niet gepaard met pijn, roodheid of jeuk op de kale plekken. Als er wél irritatie of ontsteking aanwezig is, kan er sprake zijn van een andere oorzaak, bijvoorbeeld een huidaandoening.
Het herkennen van deze patronen kan helpen om beter te begrijpen wat er gebeurt, zonder dat er direct sprake hoeft te zijn van een medisch probleem.
Wat kun je doen bij erfelijke haaruitval?
Erfelijke haaruitval (alopecia androgenetica) genoemd, is niet te voorkomen, omdat de aanleg in je genen ligt. Wel kun je het proces vertragen en de conditie van je haar en hoofdhuid verbeteren. Een gezonde leefstijl, milde haarverzorging en producten die de haarzakjes ondersteunen kunnen helpen om het natuurlijke groeiproces zo lang mogelijk actief te houden. Het draait daarbij niet om genezen, maar om het onderhouden en ondersteunen van een gezonde haargroei. Benieuwd hoe je het natuurlijke groeiproces langer actief houdt? Lees hierover in onze blog over haargroei.
Veelgestelde vragen over alopecia androgenetica
Op welke leeftijd start erfelijke kaalheid?
Na de puberteit stijgt het testosterongehalte, waardoor ook iets meer DHT wordt aangemaakt. Bij mannen met een erfelijke aanleg reageren de haarzakjes hier overgevoelig op. Niet omdat er te veel DHT is, maar omdat de haarzakjes er sterker op reageren. Daardoor verkort de groeifase van het haar en kan erfelijke haaruitval al op jonge leeftijd beginnen.
Bij vrouwen komt erfelijke haaruitval meestal later op gang, vaak rond de menopauze. Dan dalen de oestrogeenspiegels en krijgt DHT relatief meer invloed. Ook hier gaat het niet om te veel DHT, maar om gevoelige haarzakjes die daardoor dunner wordend haar veroorzaken, vooral bovenop het hoofd.
Zijn er factoren die erfelijke kaalheid verergeren?
De gevoeligheid voor DHT is erfelijk bepaald, maar factoren zoals stress, slechte voeding of agressieve haarbehandelingen kunnen het proces versnellen. Deze factoren veroorzaken geen alopecia androgenetica, maar kunnen de haarconditie verslechteren.
Komt jeuk op kale plekken voor bij alopecia androgenetica?
Normaal gesproken niet. Erfelijke haaruitval veroorzaakt geen ontsteking of jeuk. Als de hoofdhuid wél jeukt of schilfert, kan er sprake zijn van een andere huidaandoening zoals seborroïsch eczeem of roos.
Hoe kan je iets doen tegen gevoeligheid voor DHT?
De gevoeligheid voor DHT is erfelijk en niet te veranderen. Wel kun je de hoofdhuid goed verzorgen, zodat het haar in een gezonde omgeving kan groeien. Regelmatige, milde verzorging helpt de hoofdhuid in balans te houden en ondersteunt de natuurlijke haargroei.
Conclusie
Alopecia androgenetica is een veelvoorkomende vorm van erfelijke haaruitval die zowel mannen als vrouwen treft. Het ontstaat door een combinatie van genetische aanleg en hormonale invloed, en verloopt meestal geleidelijk over de jaren heen. Hoewel dit proces niet volledig te voorkomen is, kun je wel bijdragen aan een gezonde basis voor je haar door aandacht te besteden aan een milde verzorging en een evenwichtige hoofdhuid.
Door te begrijpen wat er bij erfelijke haaruitval gebeurt, ontstaat er meer rust en duidelijkheid. Het helpt om realistische verwachtingen te hebben en bewuste keuzes te maken in de manier waarop je met je haar omgaat. Erfelijke haaruitval is geen fout van het lichaam, maar een natuurlijk proces dat bij veel mensen voorkomt. Met de juiste kennis en zorg kun je jouw haar en hoofdhuid de ondersteuning geven die ze verdienen.
Bronnen
Harvard Health Publishing – Understanding Hair Loss: Causes, Treatments, and Myths (2022)
A Randomized, Double‑Blind, Placebo‑Controlled Trial to Determine the Effectiveness of Botanically Derived Inhibitors of 5‑Alpha‑Reductase in the Treatment of Androgenetic Alopecia – (Prager N et al., 2002)
